Σεισμοί και Ηφαίστεια στην Ελλάδα: Επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ «ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ»

Το φυσικό περιβάλλον περιλαμβάνει όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και την άβια ύλη που βρίσκονται με φυσικό τρόπο στη Γη. Φυσικό περιβάλλον αποτελούν όλα τα στοιχεία που μας δίνει η φύση, όπως το νερό, ο αέρας, το έδαφος, τα δέντρα κλπ. Το φυσικό περιβάλλον δεν είναι αποτέλεσμα ανθρώπινων δραστηριοτήτων και διαφοροποιείται από το δομημένο περιβάλλον, στο οποίο συγκαταλέγονται οι γεωγραφικές περιοχές που δέχονται σημαντική επιρροή από τον άνθρωπο. Στο φυσικό περιβάλλον μπορούμε να κατατάξουμε πλήρεις οικολογικές μονάδες, τα οικοσυστήματα, αλλά και παγκόσμιους φυσικούς πόρους όπως ο αέρας και το νερό.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Οι επιπτώσεις ενός σεισμικού γεγονότος στο φυσικό περιβάλλον περιλαμβάνουν φαινόμενα όπως κατολισθήσεις, ρευστοποιήσεις, καθιζήσεις, διακλάσεις, τσουνάμι κλπ.

Η κατολίσθηση είναι γεωλογικό φαινόμενο κατά το οποίο γεώδεις ή βραχώδεις μάζες ξεκολλούν απότομα ή σιγά σιγά από τις πλαγιές των βουνών και γλιστρούν προς τα κάτω με μικρή ή μεγάλη ταχύτητα. Οι κατολισθήσεις στην Ελλάδα είναι δυστυχώς πολύ συχνές.

(Πηγή: https://sites.google.com/site/seismoitsolak/epiptoseis-seismon-sto-physiko-periballon)

Η ρευστοποίηση είναι η μετάβαση ενός σώματος από τη στερεή κατάσταση στη ρευστή, δηλαδή σε υγρή ή αέρια.

Η καθίζηση είναι γεωλογικό φαινόμενο κατά το οποίο ορισμένα κομμάτια του στερεού φλοιού της γης καταβυθίζονται σε χαμηλότερα επίπεδα.

Οι διακλάσεις είναι οι οριζόντιες και κατακόρυφες ρωγμές που σχηματίζονται κατά μήκος διάφορων πετρωμάτων τα οποία διασχίζονται από αυτές σε μεγάλες αποστάσεις.

Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, μπορεί ένα σεισμό να ακολουθήσει μια πυρκαγιά, προκαλώντας μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που έχει προκαλέσει ο ίδιος ο σεισμός. Επίσης, δεν είναι σπάνια η εμφάνιση πλημμύρας εξαιτίας βλαβών στα δίκτυα ύδρευσης, καταστροφής φραγμάτων ή αλλαγής της ροής ποταμών.

Το τσουνάμι είναι θαλάσσιο φαινόμενο, που δημιουργείται κατά την απότομη μετατόπιση μεγάλων ποσοτήτων νερού, σε ένα υδάτινο σχηματισμό, όπως ένας ωκεανός, μια θάλασσα, μια λίμνη ή ένα φιόρδ. Το τσουνάμι εκδηλώνεται ως κύματα, τα οποία στα βαθιά νερά των ωκεανών οδεύουν με μέση ταχύτητα 756 χιλιομέτρων/ώρα. Διαδίδονται με μέτωπα κυμάτων, που μπορούν να πλησιάσουν σε πλάτος ακόμα και τη γήινη περίμετρο και οδεύουν με σύνηθες μήκος κύματος της τάξης των 50-400 χιλιομέτρων και ύψος που κυμαίνεται, συνήθως, από μερικά εκατοστά έως 1 μέτρο. Καθώς τα κύματα αυτά φτάνουν σε ρηχά νερά, χάνουν την ταχύτητά τους, έως και 20 φορές, αρχικά στο μπροστινό τους μέτωπο, αυτό που φτάνει πρώτο στα ρηχά, και έτσι το μήκος τους μικραίνει, καθώς το πίσω μέρος του κύματος ταξιδεύει ακόμη, με σχετικά μεγαλύτερη ταχύτητα. Φτάνοντας στις ακτές το κύμα συμπιέζεται και κερδίζει σε ύψος, που είναι και ο λόγος για τον οποίο γίνεται καταστρεπτικό φθάνοντας στις ακτές, αφού το ύψος του διατηρείται και καθώς εισβάλλει στην ενδοχώρα. Η αρχική απότομη μετατόπιση του νερού, που προκαλεί τη γένεση ενός τσουνάμι, μπορεί να είναι αποτέλεσμα σεισμού, κυρίως υποθαλάσσιου, που προκαλεί κατακόρυφη ανάταξη του βυθού, παραθαλάσσιας κατάρρευσης βουνοπλαγιάς ή ηφαιστείου, υποθαλάσσιας ηφαιστειακής έκρηξης ή κατολίσθησης, ενώ σε βαθιά νερά το τσουνάμι, λόγω των χαρακτηριστικών του εκεί, δεν θεωρείται σοβαρός κίνδυνος για τις πλέουσες κατασκευές, φτάνοντας στις ακτές έχει ιδιαίτερα καταστρεπτικές συνέπειες.