Ως «περιβάλλον» νοείται «το σύνολο των φυσικών και ανθρωπογενών
παραγόντων και στοιχείων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση και επηρεάζουν την
οικολογική ισορροπία, την ποιότητα ζωής, την υγεία των κατοίκων, την ιστορική
και πολιτιστική παράδοση και τις αισθητικές αξίες». Το περιβάλλον χωρίζεται σε φυσικό και ανθρωπογενές. Στο ανθρωπογενές περιβάλλον περιλαμβάνεται το
δομημένο και το πολιτιστικό περιβάλλον και γενικά ό,τι δημιουργείται με
ανθρώπινη παρέμβαση στη φύση, όπως είναι οι γέφυρες, οι δρόμοι, τα κτίρια κλπ.[1][2]
Ο σεισμός μπορεί να διαταράξει
την καθημερινή ζωή δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα σε δίκτυα όπως:
- οδικό (καταστροφή δρόμων,
γεφυρών κτλ.)
- σιδηροδρομικό (καταστροφή
γραμμών)
- τηλεπικοινωνιακό
- ηλεκτρικό
- ύδρευσης
Προβλήματα από τη σεισμική
δραστηριότητα προκαλούνται επίσης σε κατοικίες, διάφορα κτίρια και άλλες κατασκευές.
Ο σεισμός δημιουργεί στους ανθρώπους ένα αίσθημα πανικού και ανασφάλειας για
μεγάλο χρονικό διάστημα. Ιδίως όταν το επίκεντρό του είναι κοντά σε
κατοικημένες περιοχές προκαλεί σοβαρά προβλήματα και εκτεταμένες ζημιές σε
διάφορες κατασκευές. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι καταστροφές αυτές
γίνονται αιτία να τραυματιστούν ή
ακόμα και να χάσουν τη ζωή τους
άνθρωποι.
Αν και κάθε χρόνο σε όλο τον
κόσμο γίνονται αντιληπτοί περισσότεροι από 3000 σεισμοί, συνήθως λιγότεροι από
10 είναι αυτοί που προκαλούν σημαντικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Ο
ισχυρότερος σεισμός που έχει καταγραφεί ποτέ είναι αυτός της Χιλής το Μάιο του
1960 και είχε μέγεθος 9,5 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ.
Στην παγκόσμια ιστορία έχει
καταγραφεί ένας τεράστιος αριθμός
σεισμών. Πολλοί από αυτούς κατέστρεψαν πόλεις και χωριά. Όμως όσο μεγάλη κι
αν ήταν η καταστροφή, κανένας σεισμός δε στάθηκε ικανός να σταματήσει την
εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Τα κτίρια ξαναχτίστηκαν, οι δρόμοι
ξαναφτιάχτηκαν και όλοι απέκτησαν εμπειρίες για τη μελλοντική αντιμετώπιση των
σεισμών.
a.
Επιπτώσεις στο Δομημένο Περιβάλλον
Χιλιάδες είναι οι σεισμοί που
γίνονται κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Λίγοι όμως είναι αυτοί που έχουν
επιπτώσεις στον άνθρωπο και στις κατασκευές, ενώ οι περισσότεροι δεν γίνονται
καν αισθητοί. Οι επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον εξαρτώνται από τις
παραμέτρους του σεισμού (μέγεθος, εστιακό βάθος κτλ), τις γεωλογικές και τις
γεωγραφικές παραμέτρους της περιοχής και τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας, της
οικονομίας, των υποδομών και του περιβάλλοντος.
Οι ισχυροί σεισμοί μπορεί να
προκαλέσουν βλάβες σε τεχνικά έργα και
υποδομές. Αυτοκινητόδρομοι, γέφυρες, λιμάνια, το οδικό και σιδηροδρομικό
δίκτυο μπορούν να πάθουν σοβαρές ζημιές, ενώ τα δίκτυα τηλεπικοινωνίας,
ύδρευσης, ηλεκτρικού και αερίου για οικιακή χρήση (φυσικού αερίου, υγραερίου
κτλ) συχνά τίθενται εκτός λειτουργίας. Οι πυρκαγιές που εκδηλώνονται σε
ορισμένες περιπτώσεις μετά τον σεισμό οφείλονται συνήθως σε βραχυκυκλώματα στο
δίκτυο του ηλεκτρικού ή σε διαρροές στο δίκτυο του αερίου για οικιακή χρήση.
Στόχος των αρμόδιων φορέων σε τέτοιες περιπτώσεις είναι η άμεση αντιμετώπιση
του προβλήματος και η όσο το δυνατόν πιο γρήγορη αποκατάσταση των βλαβών.
b.
Επιπτώσεις στην Κοινωνία και στην Οικονομία
Οι σεισμοί επηρεάζουν την
οικονομική και κοινωνική ζωή των ανθρώπων. Το αν και κατά πόσο θα προκαλέσουν
καταστροφές στην οικονομία μιας περιοχής (ή ακόμη και μίας χώρας) ή θα
αποδιοργανώσουν τον κοινωνικό ιστό και τους κατοίκους της, εξαρτάται από
πολλούς παράγοντες όπως από το μέγεθος και την ένταση της καταστροφής, από την
αντισεισμικότητα των κατασκευών, από την ετοιμότητα της πολιτείας αλλά και των
κατοίκων.
Όσον αφορά τις κοινωνικές επιπτώσεις των
σεισμών αλλά και άλλων καταστροφών στους κατοίκους περιοχών που έχουν έρθει
αντιμέτωποι με τον σεισμό, μελέτες ανέδειξαν κυρίως την εικόνα της προσωπικής
και κοινωνικής αποδιοργάνωσης (διατάραξη διαπροσωπικών και οικογενειακών
σχέσεων, αύξηση της εγκληματικότητας κλπ). Διαπιστώθηκε επίσης ότι οι αρνητικές
αυτές επιπτώσεις δεν είναι αναπόφευκτες, εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες και
μπορούν να περιοριστούν. Υπάρχει όμως και η θετική πλευρά των συνεπειών αυτών.
Μελέτες έχουν δείξει ότι σε επίπεδο διαπροσωπικών σχέσεων παρατηρείται συχνά
μεγαλύτερη ωρίμανση, αυτοπεποίθηση και σύσφιξη σχέσεων, καθώς και επανεκτίμηση
των αξιών, των στόχων και των προτεραιοτήτων της ζωής. Έχουν ακόμη παρατηρηθεί
και βελτιώσεις στις σχέσεις μεταξύ των λαών, αν όχι στις διακρατικές σχέσεις
μεταξύ των χωρών που επλήγησαν από σεισμούς.
Οι οικονομικές συνέπειες των
σεισμών δεν μπορούν πάντα να προσδιοριστούν επακριβώς και αυτό γιατί πρέπει αν
συνυπολογιστούν πολλές παράμετροι. Συνήθως όταν αναφερόμαστε στις οικονομικές
συνέπειες ενός σεισμού εννοούμε τα χρήματα που δαπανά το κράτος ή η τοπική
κοινότητα για την αποκατάσταση των ζημιών. Εκτός από τις δαπάνες αποκατάστασης
στο οικονομικό κόστος των σεισμών θα πρέπει να υπολογιστούν και οι δαπάνες τις
πολιτείας τις τοπικής αυτοδιοίκησης και των νοικοκυριών για την πρόληψη των
σεισμών και την προστασία των πολιτών. Πολλές φορές οι σεισμοί επιφέρουν
τεράστιες καταστροφές σε πόλεις και χώρες (όπως για παράδειγμα τεράστια κύματα
στη θάλασσα, κατολισθήσεις, καθιζήσεις, κατάρρευση κτιρίων).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου